W cieniu 100-lecia podziału Parafii Bydgoskiej (1924-2024) PARAFIA ŚWIĘTEJ TRÓJCY Erygowana sto lat temu parafia Świętej Trójcy powstała przy szczególnym kościele. Starania o wybudowanie świątyni dla polskich katolików w Bydgoszczy, podjął proboszcz parafii farnej i dziekan bydgoski, ks. Józef Choraszewski, zakupując w 1898 roku za kwotę 42 tys. marek dwie parcele przy ul. Seminaryjnej (wtedy Giesenhöhe) pod przyszły kościół i jednocześnie zamawiając projekt świątyni u Józefa Święcickiego, znanego miejscowego budowniczego. Ustalenia kolejnych proboszczów bydgoskich – ks. Ryszarda Markwarta oraz ks. Józefa Jagalskiego – z władzami kościelnymi oraz pruskimi władzami administracyjnymi utrudniającymi na różne sposoby wybudowanie kościoła użytkowanego wyłącznie przez Polaków, doprowadziły do rozpoczęcia jego budowy dopiero w 1910 roku, ale w innym miejscu, i według innego projektu, niż przyjęto początkowo. Ostatecznie, budowlę w stylu neobaroku (arch. Roger Sławski), z ceglaną elewacją i z tynkowanymi płycinami, postawiono w latach 1910-1912 w miejscu dawnego kościoła Świętej Trójcy i otaczającego go cmentarza (obecnie ul. Świętej Trójcy 26), na parceli wykupionej z rąk niemieckiego przedsiębiorcy, Bernharda Korth. Jest to świątynia trójnawowa (z transeptem), z prezbiterium zamkniętym trójbocznie, skierowanym na północ. Do nawy północnej, od zachodu przylega ośmiobocznie zwieńczona wieża o wysokości 52 m oraz półkolista kaplica Matki Boskiej Częstochowskiej, której wezwanie nawiązuje do głównego ołtarza pierwotnej gotyckiej świątyni. Fasada, ściana szczytowa i wieża zdobione są typowymi dla baroku elementami. Zbliżone do stylu barokowego są hełmy kaplicy, zakrystii, wieży i klatki schodowej prowadzącej na balkon muzyczny. Wnętrze rozdzielają półkoliste arkady z pilastrami. Polichromia wnętrza została wykonana w 1928 roku przez Leona i Władysława Drapiewskich. Elementy wyposażenia, takie jak ławki, ambona, konfesjonały, stacje Drogi Krzyżowej oraz posadzka zostały zaprojektowane przez Rogera Sławskiego. W prezbiterium znajduje się kamienna rzeźba Trójcy Świętej z bocznymi postaciami św. Kazimierza królewicza oraz św. Wojciecha; w zwieńczeniu ołtarza znajduje się płaskorzeźba przedstawiająca wygląd dawnego kościoła Świętej Trójcy. Kościół poświęcony 30 IX 1912 roku przez ks. dziekana Antoniego Tyrakowskiego i konsekrowany 18 V 1913 roku przez ks. bp. Wilhelma Kloske, był początkowo kościołem pomocniczym parafii farnej z prebendarzem ks. Janem Filipiakiem. Z upływem lat kolejni proboszczowie przeprowadzali liczne prace restauracyjne, remontowe i modernizacyjne w kościele. W latach 1950, 1968, 1980-1981 oraz 1998-1999 dokonywano renowacji polichromii, w okresie 1990-1992 odnowiono elewację zewnętrzną i przeprowadzono remont konstrukcji nośnej dachu, w latach 2006-2007 wyremontowano stropy, dach, wieżę, mur oporowy, przebudowano bramy wjazdowe. Budynki plebanii i domu parafialnego postawiono w latach 1911-1915. W 1931 roku zakupiono od Niemki A. Korth ostatnią część jej nieruchomości z jednopiętrowym domem, ogrodem i halą fabryczną; dom przeznaczono na wikariat, a halę przystosowano do działalności różnych wspólnot parafialnych. Dom katechetyczny im. św. Jana Pawła II powstał w latach 1983-1986 w miejscu wcześniejszego baraku katechetycznego. Parafia posiada cmentarz o powierzchni 4 ha położony między ulicami Stawową, Władysława IV, Ostroroga i Lotników, na dawnym polu ułańskim stanowiącym część poligonu 16 Pułku Ułanów Wlkp. Dzięki usilnym staraniom proboszcza – ks. Mieczysława Skoniecznego – parafia weszła w posiadanie tego terenu w 1932 roku. Ustalono wówczas, że nowa nekropolia bydgoska będzie również cmentarzem garnizonowym. Cmentarz został otwarty i poświęcony w 1933 roku. Pochówki są obecnie możliwe jedynie na miejscach rezerwowanych i przedawnionych. Administrator: ks. Leon Płotka (1920-1925). Proboszczowie: ks. Mieczysław Skonieczny (1925-1968), ks. Kazimierz Sojka (1968-1972), ks. Jerzy Gołębiewski (1972-1996), ks. Bronisław Kaczmarek (1996-2023), ks. Janusz Tomczak (2023-). (em) Wybrana bibliografia: Gołębiewski J., Pan jest moim Pasterzem, (red.) D.T. Lebioda, Bydgoszcz 1995; Kotowski W., Zarys dziejów kościoła i parafii Św. Trójcy w Bydgoszczy, [Bydgoszcz 1981]; Wysocka A, Kotowski A., Romaniuk M., Rudnicki D.B., Kościół pw. Świętej Trójcy w Bydgoszczy 1913-2013, (red.) M. Romaniuk, Bydgoszcz 2013.
one